Entube Ne Demek? Entübasyon Nedir?

Entube; tıbbi nedenlerden dolayı bir hastanın solunum yoluna endotrakel tüpün yerleştirilmesidir. Yerleştirilen tüp, hastanın solunum fonksiyonlarını destekler ve daha fazla oksijen almasını sağlar. Hastanın durumuna bağlı olarak endotrakel tüpü ağızdan veya burundan solunum yoluna yerleştirilir. Cerrahi işlemlerde uygulanan anestezide bu tüple hastaların solunumu yaygın olarak desteklenir. Ayrıca şiddetli hastalıklarda da entübasyon uygulanır.

Entübe (Entübasyon) Nedir?

Entübe (entübasyon); farklı nedenlere bağlı olarak oluşan solunum problemlerinin aşılması ve hastanın nefes alışverişinin desteklenmesi için endotrakel tüpün solunum yoluna yerleştirilmesidir. Uygulanan işlem, hastanın yeterli seviyede oksijen alması için kullanılan ventilatör isimli cihaza bağlanmasını mümkün hale getirir.

Entübasyon, hastaların kendi başlarına yeteri kadar oksijen alamadıkları durumlarda tercih edilen bir uygulamadır. Ameliyat için uygulanan anestezi veya sedasyon, hastaların kendi başlarına nefes almasını imkansız hale getirir. Bu tip durumlarda ilgili tüp kullanılır. Ayrıca şiddetli hastalık ve yaralanma durumlarında nefes alışverişi bozulan kişilere aynı uygulama yapılır. Ameliyat haricindeki entübasyon işlemleri, hastalığın şiddetiyle yakından ilgilidir.

Entübe Neden Yapılır?

Entübasyonun yapılmasının temel nedeni, hastanın kendi başına solunumunu gerçekleştirememesidir. Yeterli seviyede gerçekleştirilemeyen solunum, ölümcül sonuçlar yol açabileceği için bu noktada gerekli müdahale yapılır ve hastalar entübe edilerek solunumları desteklenir. Entübasyonun yapıldığı başlıca durumlar aşağıdaki gibidir:

• Solunum yetmezliği, kişilerin kendi başlarına yeterli oksijeni alamadığı durumlardır. Solunum yolu tıkanıklığı, KOAH veya benzeri hastalıklar nedeniyle nefes alışverişinde problem olan hastalara uygulanır.
• Düşük oksijen ve yüksek karbondioksit seviyeleri gibi solunumu olumsuz olarak etkileyen durumlarda uygulanır. Boyun ve göğüs travmaları da yine bu acil durumlardan kabul edilebilir.
• Genel anestezi sırasında hastaların nefes alışlarının tamamen durma riski vardır. Söz konusu risk nedeniyle hastalara entübasyon uygulanır ve oksijen desteği verilir.
• Bilincin kapanması, solunum yollarının kontrolünü imkansız hale getirir. Bu tür durumlarda hastaların oksijensiz kalmaması için ilgili uygulama yapılır.

Genel olarak bakıldığında solunumda sorunlar veya risklerin olması, ilgili uygulamanın yapılmasının temel nedenidir. Uygulamayla hastaların oksijen alması sağlanır ve farklı risklerin ortaya çıkması engellenir.

Entübasyon Nasıl Yapılır?

Entübasyon, hastalar açısından hayati bir işlemdir ve bundan dolayı çok büyük bir özen içinde yapılması gerekir. İşlem, kendi içerisinde üç farklı aşamadan meydana gelir ve detaylar aşağıdaki gibidir:

Hazırlık

Hazırlık aşaması, sürecin sorunsuz şekilde tamamlanması için kritik öneme sahiptir. Bu aşamada hastanın durumu değerlendirilir ve entübasyon uygulamasının gerekliliği kesinleştirilir. Ardından ise işlem için kullanılacak malzemeler hazırlanır ve steril olduklarından emin olunur. Laringaskop, aspiratör ve entübasyon tüpü gibi ekipmanların hazır bulundurulması önemlidir.

Tüpün Yerleştirilmesi

İkinci aşamada gerekli görülmesi durumunda hastalara kas gevşetici ilaçlar uygulanır ve hava yolu açıklığı sağlanır. Bu işlemlerin ardından tüpün trakeaya yerleştirilmesine başlanır. İlk olarak laringaskop kullanılarak trakea açıklığı görünür hale getirilir. Sonrasında endotrakel tüp dikkatli bir şekilde trakeaya yerleştirilir. Son olarak tüp sabitlenir ve kayması engellenir. Böylece görevini doğru olarak yerine getirmesi sağlanır.

Kontrol

Yerleştirme işleminin tamamlanmasının ardından kontrol işlemi yapılır. Kontrol, tüpün işlevini yerine getirdiğinden emin olmak için yapılır. Kapnografi isimli aletle solunumdan gelen havadaki karbondioksit seviyesine bakılır. Ayrıca akciğer sesleri dinlenir ve solunum seslerinin normal olup olmadığına bakılır. Şüpheli durumlarda göğüs röntgeniyle tüpün konumu kontrol edilebilir. Ancak bu yola çoğunlukla başvurulmaz.

Entübasyon Riskleri

Hastaların entübe edilmesi, sadece zorunluluk durumunda tercih edilen bir uygulamadır. Bu durumun nedeni ise uygulamadan kaynaklı risklerdir. Tüpün yerleştirilmesi sırasında ağız, boğaz ve gırtlakta travmaya yol açması, en önemli risklerinden biridir. Buna ek olarak enfeksiyon ve akciğerlerin zarar görmesi gibi farklı riskler de vardır. İlgili uygulamaya ilişkin öne çıkan riskler ve bunlara dair detaylar aşağıdaki gibidir:

Enfeksiyon

Uzun süreli entübasyon uygulamalarında ortaya çıkan ciddi risklerden biridir. Tüpün uzun süre aynı yerde kalmasına bağlı olarak bakteri birikimi söz konusu olabilir. Ayrıca kullanılan ekipmanların sterilize edilmemiş olması, hijyen kurallarına uyulmaması ve yine uzun süreli entübeler de enfeksiyon riskinin yukarı çıkmasına yol açar. Enfeksiyonlar akciğerleri etkilemeye başladığında zaten zor olan solunum ciddi zarar görebilir ve ölüm de dahil olmak üzere farklı sonuçlar ortaya çıkabilir.

Ses Tellerinin Zarar Görmesi

Boğaza yerleştirilen tüpler, ses tellerine yakın bir konumda yer alır. Tüpün yerleştirilmesi sırasında veya uzun süre kalması nedeniyle ses telleri zarar görebilir veya tahriş olabilir. Buna bağlı olarak geçici veya kalıcı hastalar meydana gelir. Ses kısıklığı, ağrılı konuşma ve ses kaybı gibi olumsuzlukları ortaya çıkma riski vardır.

Solunum Yolu Yaralanmaları

Tıpkı ses tellerinde olduğu gibi nefes borusunda da benzer etkiler meydana gelebilir. Uzun süre uygulamanın devam etmesi nedeniyle nefes borusunun tahriş olması veya yaralanması gibi olumsuzlukların görülme olasılığı vardır.

Aspirasyon

Uygulamanın mide boşken yapılmaması durumunda midedeki besin maddelerinin ve sıvıların akciğerlere kaçma riski ortaya çıkar. İlgili risk, nefes alışverişini olumsuz etkiler ve hastaların genel sağlıkları üzerinde istenmeyen etkiler meydana getirir.

Bahsedilenlerin haricinde hipoksi (oksijen yetersizliği) kaynaklı kalp durması, psikolojik etkiler ve hava yolu tıkanıklığı gibi farklı olumsuzlukların ortaya çıkma ihtimali de bulunur. Risklerin görülmemesi için gerekli özen ve hassasiyet gösterilir.

Her ne kadar entübasyonun farklı riskleri olsa da son çare olarak uygulandığından ilgili riskler göz ardı edilir. Hastaların entübasyondan çıkması, ancak solunumlarının normale dönmeye başlamasıyla mümkün olur.

Entübasyon Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Entübe edilen hastaların oksijen seviyeleri yakından takip edilir. Verilen oksijen desteğinin hangi ölçüde işe yaradığı kontrol edilir. Oksijen seviyesinin normale dönmeye başlamasının ardından hastalar entübasyondan çıkarılır ve solunum desteğiyle yoğun bakıma veya normal servise alınır.

Entübasyonun ardından solunum fonksiyonları genel olarak izlenir. Solunum hızı ve ventilasyon durumu da takip edilmesi gerekenler arasında yer alır. Ayrıca periyodik olarak tüpün konumuna bakılır ve herhangi bir kayma olmadığından emin olunur.

Uzun süre entübe halde kalan hastalara ağız ve tüp bakımı yapılması gerekir. Tüpten kaynaklı olumsuz etkilerin ortadan kaldırılması için ağız antiseptikleri dikkatli bir şekilde kullanılır. Antiseptikler, bakteri birikimini engeller ve enfeksiyon riskini önemli ölçüde azaltır.

Entube Ne Demek Konusu Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Entube ne demek konusu ile ilgili sıkça sorulan sorular ve bunların yanıtları aşağıda yer almaktadır.

1 – Entübede Bilinç Açık Mı?

Entübe edilen hastaların önemli kısmının bilinçleri kapalıdır. Ancak uygulama için bilinci kapalı olması gibi bir şart yoktur. Nefes almakta zorlanan akciğer hastalarına bilinçleri açık şekilde bu uygulama yapılabilir.

2 – Entübe En Fazla Kaç Gün Sürer?

Hastanın durumuna bağlı olarak uygulamanın süresi farklılık gösterir. Entübasyonun sonlandırılması için hastaların solunumlarının normale dönmesi beklenir.

3 – Entübe Hasta Yaşar Mı?

Entübe edilen hastalar, şiddetli hastalık ya da solunum problemleri nedeniyle hastanelere başvuran kişilerdir. Bu hastaların bir kısmı entübasyon ile yaşama tutunurken, diğer kısmı ise hayatını kaybeder.

4 – Entübe Hasta İyileşir Mi?

Entübe edilip iyileşen hastalar vardır. Buna karşın iyileşemeyen ve yaşamını kaybedenlerin de olduğu unutulmamalıdır.