Liyakat Ne Demek? Neden Önemlidir?

Liyakat ne demek? Liyakat; bir kişinin sahip olduğu bilgi birikimi, beceri ve deneyim ile bir göreve ya da pozisyona uygunluğudur. Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından bu kelime; bir kişinin, kendisine iş verilmeye uygunluğu, olarak tanımlanmıştır. Arapça kökenli olan liyakat, layık olma ifadesinden türemiştir.

Görev ve pozisyonlara birileri getirileceği zaman liyakat devreye girer. Eğitim, deneyim, bilgi ve beceri gibi kıstaslar değerlendirilir ve en uygun kişi ilgili pozisyona atanır veya getirilir. Böylece görevi, layıkıyla yapacak bir kişi üstlenmiş olur. Liyakat esası, devlet kadrolarından özel sektördeki pozisyonlara kadar birçok noktada atamalar ve göreve getirmelerdeki temel kriter olmalıdır. Zira liyakat esasına göre hareket edildiğinde sistem düzgün işler ve verimlilik artar.

Liyakat Ne Demek?

Liyakat; bir kimsenin yetenek, bilgi, beceri, deneyim ve etik açısından bir pozisyona ya da göreve uygun olmasıdır. Arapça kökenli bir kelimedir ve layık olma, hak etme ve uygunluk anlamlarına gelir. Kamu ve özel sektördeki göreve getirmelerde sık sık gündeme gelen bu kavram, adalet ve hakkaniyet ilkeleriyle de direkt olarak ilişkilidir.

Özel sektörde veya kamuda kurulan sistemlerin sorunsuz şekilde işlemesi ve kurumların görevini yerine getirmesi için ilgili pozisyonlara liyakatli personellerin atanması gerekir. Gerekli bilgi ve beceriye sahip kişiler, görevlerini layıkıyla yapar ve herhangi bir zafiyet oluşmasına müsaade etmez. Buna karşın liyakatsiz kişilerin göreve gelmesi durumunda sistemde problemler çıkar, kurumlar çürümeye başlar ve sonucunda devletin zafiyete uğraması da dahil olmak üzere birçok olumsuz sonuç doğar.

Liyakatin Temel Unsurları

Liyakatin kendi içerisinde bazı unsurlara vardır. Bu unsurlara ilişkin detaylar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Bir kimse, bir işi yapabilmek için gerekli bilgi ve beceriye sahip olmalıdır. Bilgi ve beceri, bu kavramın temel unsurlarının başında gelir.
• Teorik bilgi son derece önemli olmasına karşın deneyim de bu noktada öne çıkar. Sadece akademik ve teorik bilgiye sahip olmak, kritik görevler için tek başına yeterli değildir.
• Bilgi ve beceri gibi yetkinlikler kadar ahlaki değerler ve etik kurallara uygunluk da önemlidir. Kişinin dürüst, adil ve sorumluluk sahibi olması, görevini sorunsuz şekilde yapması adına önem taşımaktadır.

Burada bahsedilen üç unsur, liyakatin temelini oluşturur. Bahsedilen unsurlardan herhangi birinin olmaması, kişinin liyakatinin sorgulanmasına yol açmalıdır. Dolayısıyla herhangi bir göreve veya pozisyona atama yapılırken, bahsedilen unsurlar sorgulanır ve yeterliliği olan kişilere iş / pozisyon verilir.

Liyakat Neden Önemlidir?

Liyakat, toplum düzeni ve adaleti için kritik öneme sahip bir kavramdır. Devlet kademelerinden özel sektördeki pozisyonlara kadar göreve getirilmelerde liyakatin esas alınması, adalete olan inancı artırır. Ayrıca kişiler görev ve sorumluluklarını eksiksiz yerine getirerek, sistemin etkili bir şekilde çalışmasına imkan verir.

Toplumun, devletin sağladığı adalete inancı kamu kurumlarına nasıl personel alındığından da etkilenir. Benzer durum özel sektör için de geçerlidir. Ayrıca liyakate göre görevde yükselmenin olduğu kurum ve kuruluşlarda, personel verimliliği belirgin şekilde artmaktadır.

Liyakat sisteminin olmadığı, torpil ve akraba kayırmacılığının olduğu yerlerde, rüşvet ve görevi kötüye kullanma gibi problemler ortaya çıkar. Söz konusu durum ise kurum ve kuruluşların verimsiz hale gelmesine, içten bir çürüme başlamasına ve toplumdaki adalet duygusunun yok olmasına neden olur.

Sıkça Sorulan Sorular

Liyakat ne demek konusu hakkında sıkça sorulan sorular ve bu soruların yanıtları aşağıda yer almaktadır.

Devlette Liyakat Ne Demek?

Devlette liyakat; kamu kurumlarına yapılan personel alımlarında, bilgi, beceri ve deneyim gibi kriterlerin dikkate alınması, kayırmacılık ve torpil yapılmamasıdır. Kamuda liyakat esaslı atamaların yapılması, kurumların ve personellerin verimliliğini artırdığı gibi toplumun adalete olan inancının da yükselmesini sağlar.

Liyakat Sahibi Ne Demek?

Liyakat sahibi; bir konuda veya işte, gerekli bilgi, beceri ve deneyime sahip kişileri ifade eder. Kamu kurum ve kuruluşlarından özel sektöre kadar olan alanlarda, işe alım süreçlerinde önceliğin liyakat sahibi kişilere verilmesi gerekir.

Liyakatsiz Ne Demek?

Bir göreve ilişkin gerekli bilgi, beceri ve deneyime sahip olmayan kişileri belirtmek için kullanılır. Bu kavram, sadece bir görev için kişinin liyakatsiz olduğunu ifade eder. Aynı kişi, farklı bir iş için liyakatli olabilir.