Mavi Ekran Hatası Nedir? Çözüm Yolları

Mavi ekran hatası veya bilinen diğer ismiyle Blue Screen of Death (BSOD), Windows işletim sistemlerinde görülen kritik bir hatadır. Donanım veya yazılım kaynaklı olabilen bu hata, bilgisayarın kullanılamaz duruma gelmesine neden olur. Giderilmeden bilgisayarın yeniden kullanılmasına izin vermez. Yazımızın devamında mavi ekran hastasının yaygın nedenleri ve çözüm yolları hakkında detaylı bilgiler bulabilirsiniz.

Mavi Ekran Hatası Nedir?

Mavi ekran hatası; Windows işletim sistemine sahip bilgisayarlarda ortaya çıkan kritik bir hatadır. Bilgisayarın kilitlenerek ekranın maviye dönmesi şeklinde görülür. Ekranda Windows işletim sisteminde kritik bir hata olduğu ve bu hatanın Windows tarafından çözülemediği belirtileri. Ayrıca hataya ilişkin bir kod da ekranda yazar.

Hatanın aniden ve beklenmedik bir zamanda ortaya çıkması, kullanıcılar açısından hatanın nedensiz olarak ortaya çıktığı yönünde algılanır. Ancak bu hata var olan bir hatanın fark edilmesi ve kolay bir şekilde çözülmesi için ekranda ortaya çıkar. Özellikle içeriği hata kodu, sorunun tespiti ve çözümü için kritik öneme sahiptir.

Mavi Ekran Hatası Nedenleri

Mavi ekran hatasının nedenleri yazılım ve donanım kaynaklı olmak üzere iki ayrı sınıfa ayrılır. Bazı hatalar nispeten daha yaygın şekilde görülürken, bazıları ise nadiren ortaya çıkar. Söz konusu hatalara dair detaylar aşağıdaki gibidir:

• RAM sorunları, yaygın bir nedendir. Var olan belleğin bozulması, kapasitesinin yetersiz kalması veya yeni takılan RAM’in yerine tam oturmaması gibi nedenler, mavi ekran hatası almaya yol açabilir.
• SDD veya sabit disk hataları, bir diğer yaygın nedendir. Bağlantı problemleri, depolama donanımının bozulması ve disk hataları nedeniyle Windows sistemi düzgün olarak çalışamaz.
• Ekran kartının uyumsuz ve güncel olmayan sürücülerinin yüklenmesi veya ilgili donanımın arızalanması da nedenler arasında yer alır.
• Aşırı ısınma nedeniyle sistemin kendini korumaya alması ve tüm programlarını kapatarak mavi ekrana geçmesi söz konusu olabilir.
• Windows güncelleme problemleri, sistemin düzgün çalışmasını engeller.
• Güncel olmayan veya hatalı sürücüler, ilgili hataların alınmasına yol açar.
• Kötü amaçlı yazılımlar ve virüsler de yaygın olarak görülen nedenler arasındadır.

Mavi ekran hatasının arkasında birçok neden olabilir. Bu nedenlerden hangisinden kaynaklı olarak sorunun çıktığı, ekranda görülen hata kodundan çok rahat bir şekilde anlaşılır.

Mavi Ekran Hatası Kodları ve Anlamları

Mavi ekran hatasının çözüm yolları, hata kodunun anlamında gizlidir. Bundan dolayı öncelikle ekrandaki hata kodu dikkate alınmalıdır. Bazı hata kodları ve çözüm yolları şu şekildedir:

• MEMORY_MANAGEMENT: Bellek yönetimiyle ilgili bir hataları gösterir. RAM modüllerinde sorun olduğu anlamına gelir. Windows bellek tanılama aracı ile test yapılması tavsiye edilir.
• PAGE_FAULT_IN_NONPAGED_AREA: RAM veya sabit diskten hatalı bir veri çağrıldığında meydana gelir. RAM testi yapılmalı ve sürücüler kontrol edilmelidir.
• BAD_POOL_HEADER: Bellek paylaşımında hata meydana geldiğinde ekranda görülür. RAM ve disk sağlığı kontrol edilmelidir. Ayrıca sürücülerin güncellenmesi sorunun çözülmesini sağlayabilir.
• KERNEL_STACK_INPAGE_ERROR: Windows çekirdek belleği düzgün okunamadığında oluşur. Sabit disk bağlantıları kontrol edilmeli ve “chkdsk” komutu çalıştırılarak gerekli kontroller sağlanmalıdır.
• PFN_LIST_CORRUPT: Bellek yönetiminde sayfa çerçeve numarasının (PFN) bozuk olduğu anlamına gelir. RAM testi yaparak veya sürücüleri güncelleyerek sorun giderilir.
• DRIVER_IRQL_NOT_LESS_OR_EQUAL: Yanlış veya uyumsuz sürücüler nedeniyle sistem çökmesi yaşanır. Sürücüler güncellenmeli veya kaldırılmalıdır. Sistemin yeniden yüklenmesi gerekebilir.
• VIDEO_TDR_FAILURE (atikmpag.sys, nvlddmkm.sys, igdkmd64.sys): Ekran kartı sürücüsü çökmüştür veya benzeri bir sorun oluşmuştur. Ekran kartı sürücüsü güncellenmeli veya önceki bir sürüme geri dönülmelidir.
• SYSTEM_THREAD_EXCEPTION_NOT_HANDLED: Hatalı veya uyumsuz bir sürücüden kaynaklanır. Sürücünün yenilenmesi, sorunu çözer.
• MACHINE_CHECK_EXCEPTION: İşlemci, RAM veya GPU ile ilgili donanımsal bir hata söz konusudur. İşlemci ve diğer bileşenler kontrol edilmelidir.
• WHEA_UNCORRECTABLE_ERROR: Donanım arızalarından kaynaklıdır. CPU sıcaklığı, RAM ve disk sağlığının kontrol edilmesi gerekir.
• UNEXPECTED_STORE_EXCEPTION: Depolama sürücüsünde kritik bir hata meydana gelmiştir. HDD/SSD sağlık durumu kontrol edilerek sürücülerin kontrol edilmesi gerekir.
• KERNEL_DATA_INPAGE_ERROR: Çekirdek belleğindeki veri diskte okunamamıştır. Disk bağlantıları kontrol edilerek “chkdsk” komutu çalıştırılmalıdır.
• NTFS_FILE_SYSTEM: NTFS dosya sisteminde bozulma olduğunda görülen bir hatadır. Windows sistem onarımı ile bu hatayı gidermek mümkündür.
• STATUS_SYSTEM_PROCESS_TERMINATED: İşletim sisteminin kritik bir bileşeninin çöktüğü anlamına gelir. Sistemin yeniden kurulması veya geri yükleme yapılması tavsiye edilir.
• CRITICAL_PROCESS_DIED: Windows’un çalışması için önemli bir işlemde çökme meydana gelmiştir.

Bazı hata kodları ve anlamları bu şekildedir. Burada yer alan kodların haricinde de farklı hata kodları olduğu unutulmamalıdır.

Mavi Ekran Hatası Çözüm Yolları

Mavi ekran hatası, Windows sisteminin kullanımını engeller. İlgili hatanın çözümü için aşağıdaki adımlar izlenmelidir:

• İlk olarak ekranda yer alan hata kodu bir yere not edilmelidir. Hata kodundan hareketle sorunun kaynağı tespit edilebilir.
• Windows olay görüntüleyicisi kullanılarak hatalara bakılmalıdır. Olay görüntüleyicisini kullanmak için Başlat > Olay Görüntüleyicisi > Windows Günlükleri > Sistem yolunun izlenmesi yeterli olacaktır.
• Sistem dosyalarını onarmak için scf / scannow komutu kullanılabilir. Bu komut ile çözülemeyen sorunlar olursa ekranda belirtilir.
• Donanımlar kontrol edilmeli ve fiziksel olarak hasar durumuna bakılmalıdır.

Mavi ekran hatası bazen basit bir şekilde çözülürken, bazen ise çok daha teknik ve karmaşık bir çözüm yoluna ihtiyaç duyulabilir. Çözülemeyen sorunlar için teknik destek alınması yararlı olacaktır.

Sıkça Sorulan Sorular

Mavi ekran hatası ile ilgili sık sorulan sorular ve bu soruların yanıtları aşağıda yer almaktadır.

Bilgisayar Neden Mavi Ekran Hatası Verir?

Mavi ekran hatası; sistem dosyalarının bozulması, yanlış sürücü yüklenmesi, donanımsal ve yazılım kaynaklı hatalardan dolayı meydana gelir. Bu hatanın birçok farklı nedeni olabilir.

Mavi Ekran Hatası Format Atılmadan Çözülür Mü?

Hatanın türüne bağlı olarak formata gerek kalmadan sistem geri yükleme veya sürücü güncellemeyle sorun giderilebilir. Ancak bazı hatalarda mutlaka format atılması gerekir.